SAlvador Dali

Salvador Felipe Hasinto Dali, 1. markiz od Pubola (katal. Salvador Felip Jacint Dalí Domènech, šp. Salvador Felipe Jacinto Dalí Domènech; 11. maj 1904. - 23. januar 1989, Figeras) je bio katalonski španski nadrealistički slikar, pisac vajar, scenograf i glumac.
On je jedan od najznačajnijih umetnika 20. veka,
a često ga nazivaju i velikim majstorom nadrealizma. Njegova umetnička
dela pokazala su da je on jedan od najkreativnijih slikara svog
vremena. Dalijeva česta tematika je svet prostora, pijanstva, groznice
i religije. Dali je izražavao veliko poštovanje prema španskom diktatoru Fransisku Franku^{[traži se izvor]} i Adolfu Hitleru^{[traži se izvor]}, što je mnogo puta dovelo u pitanje procenu njegove ličnosti i njegovih dela.
Dali je rođen 11. maja 1904. godine u Figerasu, a umro je 23.
januara 1989. takođe u Figerasu. Ime Salvador je prvo bilo dato
njegovom bratu, koji je devet meseci pre Salvadorovog rođenja umro. Sve
do rođenja njegove sestre Ana Marije, Salvador je bio jedino dete u
porodici. Zbog gradskog društva i vaspitanja koje je stekao od oca,
uglednog notara, kod Dalija se javila želja za sigurnošću i
disciplinom, što mu je kasnije bilo veoma važno u životu.

La persistencia de la memoria (Trajnost sećanja, 1931) je Dalijevo najpoznatije delo.





Dali se posle 1929. godine pridružio nadrealističkom pokretu, iako su ga lideri surealističkog pokreta 1934.
diskreditovali zbog njegovog pro fašističkog držanja, nakon toga
izjavljuje Dali: „Surealizam to sam ja“. Njegove slike predstavljaju
prikaze snova i svakodnevnih objekata u neočekivanoj formi, kao npr.
curenje satova u slici „Trajnost memorije“ iz 1931. godine.
Kasnije Dalijeve slike su na religioznoj osnovi i klasičnijeg stila,
kao npr. „Raspeće“ i „Sakrament Tajne večere“. Radio je i na filmu,
ilustrovao knjige, pravio nakit, i kreirao kostime i scenografije. Od
pisanih dela pored scenarija za balete tu su i nekoliko knjiga - „Život
Salvadora Dalija“ i „Dnevnik genija“.
Jedan je od malobrojnih kome su za vreme njegovog života sagradili dva muzeja. Prvi je Dali Muzej u Sv. Petersburgu na Floridi, koga je osnovao 1971.
godine kolekcionar Dalijevih dela A. Rejnold Morz i njegova žena
Elenor. Kolekcija je prvo bila izložena u jednoj zgradi u blizini
Morzeove rezidencije u Klivlendu, u Ohaju. Godine 1982. muzej se preselio u Sveti Petersburg na Floridu.
Drugi muzej je Teatro Muzeo Dali u Figerasu. Nakon što je 1850. sagrađeno pozorište uništeno požarom na kraju Španskog građanskog rata 1939. godine, Ramon Guardiola, gradonačelnik Figerasa, predložio je Daliju 1961. godine da mu se tu podigne muzej. Dali je to vrlo rado prihvatio, jer je u toj zgradi održao svoju prvu izložbu 1918. godine. Muzej je otvoren 28. septembra 1974. i od tada ima milione posetilaca.
U Španiji su od sredine devedesetih godina još dva muzeja dostupna javnosti. To su zamak Pubol, koji je pripadao njegovoj ženi Gali od 1970. (1930.
Salvador joj je obećao da će jedan dvorac urediti samo za nju) i u kome
je Dali živeo dve godine nakon njene smrti, i kuća u Port Ljigatu,
malom ribarskom selu blizu špansko-francuske granice, koju je kupio
1930. godine.